WARSZAWA, Polska (AP) – powiedział to w środę parlamentowi prokurator generalny RP Potężne oprogramowanie szpiegowskie Pegasus Podczas poprzedniego rządu w Polsce użyto go przeciwko setkom osób, w tym wybranym urzędnikom.
Adam Bodner powiedział prawodawcom, że poziom inwigilacji jest „szokujący i przygnębiający”.
„Przykro mi, że nawet w tej izbie rozmawiam z ludźmi, których ten system dotyka” – powiedział Bodnar przed Sejmem, niższą izbą parlamentu.
Bodner, będący jednocześnie ministrem sprawiedliwości, nie sprecyzował, kto dokładnie jest monitorowany przez oprogramowanie szpiegujące. Jego biuro stwierdziło, że informacje są poufne.
Bodner przedstawił informację, którą Prokuratura Generalna przesłała w zeszłym tygodniu do Sejmu i Senatu. Z danych wynika, że w latach 2017–2022 Pegasus został wykorzystany w 578 przypadkach przez trzy odrębne agencje rządowe: FBI, Służbę Wywiadu Wojskowego i Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
Dane pokazują, że w 2017 r. wykorzystano sześć przeciwko nim; 100 w 2018 r.; 140 w 2019 r.; 161 w 2020 r.; 162 w 2021 r.; Potem dziewiąta w 2022 roku i ustało.
Powiązana prasa Najświeższe wiadomości o byłych rządach. Nadużycie Pegaza w grudniu 2021 r. na podstawie badań kryminalistycznych z monitoringu internetowego Citizen Lab Uniwersytetu w Toronto.
Bodner powiedział, że oprogramowanie dostarczyło „ogromnej wiedzy” na temat „życia osobistego i zawodowego” obserwowanych osób. Podkreślił także, że polski rząd nie ma pełnej kontroli nad gromadzonymi danymi, gdyż system działa na podstawie licencji wydanej przez izraelską firmę. „Stosowanie tego typu systemu powinno budzić poważne wątpliwości co do ochrony praw konstytucyjnych” – stwierdził.
Pegasus, produkowany przez izraelską NSO Group, jest sprzedawany rządom i opisywany jako narzędzie do walki z przestępcami i terrorystami. Pojawiły się jednak dowody na to, że rządy używały go przeciwko przeciwnikom politycznym, dziennikarzom i działaczom na rzecz praw człowieka.
Zaniepokojona możliwością nadużyć tej technologii administracja Bidena umieściła grupę NSO w 2021 r. na czarnej liście, uniemożliwiając dostęp do amerykańskiej technologii. W tym roku poszło jeszcze dalej Ograniczenia wizowe O osobach zagranicznych zamieszanych w nadużycia w biznesie Programy szpiegujące.
Pegasus zapewnia swoim operatorom pełny dostęp do urządzenia mobilnego, umożliwiając im wyodrębnianie haseł, zdjęć, wiadomości, kontaktów i historii przeglądania, a także umożliwiając podsłuchiwanie w czasie rzeczywistym za pomocą mikrofonu i kamery.
Jego użycie w Polsce za poprzedniego rządu PiS wywołało oskarżenia o nadużywanie władzy i podważanie organów pilnujących demokracji.
Po premierze wszczęto dochodzenia w sprawie wykorzystania potężnego oprogramowania szpiegującego Donalda Tuska W grudniu został zaprzysiężony na szefa trójpartyjnej koalicji prounijnej.
Dochodzenie w sprawie użycia Pegaza jest częścią szerszego wysiłku Tuska i Bodnara mającego na celu przywrócenie norm demokratycznych, które ich zdaniem zostały zniszczone przez rząd Prawa i Sprawiedliwości sprawujący władzę w latach 2015–2023.
„Używanie Pegaza w ciągu tych kilku lat zatruło istotę demokracji w Polsce” – powiedział ustawodawcom po wystąpieniu Bodnera Marcin Bosacki, poseł z centrowego Porozumienia Obywatelskiego Tuska.
Jarosław Kaczyński, Prezes Departamentu Prawa i Sprawiedliwości powiedział podczas zeznań w zeszłym miesiącu Komisję śledczą poinformowano, że „użycie Pegaza było zgodne z prawem” i że w 99% przypadków był on używany przeciwko przestępcom.
W wywiadzie udzielonym na początku tego miesiąca prywatnej telewizji TVN24 Tomasz Simoniak, obecny minister ds. służb bezpieczeństwa, powiedział, że użycie Pegaza w Polsce jest „uzasadnione” ze względu na podejrzenia o terroryzm i wykorzystanie przez kontrwywiad, ale „w wielu przypadkach” było to Nieuzasadnione.
Simoniak powiedział, że Polska utraciła licencję na używanie oprogramowania w celach nieuczciwych.
Bodnar pracuje nad rozwiązaniem kwestii niezawisłości sądów po tym, jak poprzedni rząd dokonał zmiany systemu wymiaru sprawiedliwości w celu uzyskania większej kontroli nad sądami.
Procedury Prawa i Sprawiedliwości skłoniły Unię Europejską do zamrożenia miliardów euro w finansowaniu, które obecnie napływa po zmianie rządu.
Vanessa Gera, Associated Press