Czy ceny żywności spadną?

W marcu 2023 r. dyrektorzy trzech największych kanadyjskich firm spożywczych odwiedzili Parliament Hill.

Michael Medline, Galen Weston i Eric Lafleche zostali wezwani do stawienia się przed komisją Izby Gmin w celu udzielenia odpowiedzi na pytania dotyczące rosnących zysków ich firm. W konfrontacji z parlamentarzystami zaprzeczyli stawianym im oskarżeniom o podnoszenie cen powyżej poziomu uzasadnionego inflacją.

„Nie ma znaczenia, ile razy to powiesz, napiszesz lub tweetniesz. To po prostu nieprawda” – powiedział Medline, prezes i dyrektor generalny Empire, spółki-matki Sobeez.

Kanadyjscy politycy próbują zaradzić cenom żywności, które dramatycznie wzrosły w ciągu zaledwie kilku lat w wyniku ogólnej inflacji i rosnących stóp procentowych.

Eksperci twierdzą jednak, że politycy nadmiernie upraszczają złożoną kwestię, próbując pokazać, że w znaczący sposób radzą sobie z inflacją żywności, podczas gdy w rzeczywistości mają do dyspozycji ograniczone narzędzia umożliwiające wpływanie na ceny detaliczne.

„Odbywa się tu trochę teatru politycznego” – powiedział Michael von Massow, profesor ekonomii żywności na Uniwersytecie w Guelph.

Według Statistics Canada inflacja żywności w Kanadzie spadła z wysokiego poziomu, ale ceny artykułów spożywczych w ciągu czterech lat nadal wzrosły o ponad 22 procent, a Kanadyjczycy szukają kogoś, na kogo mogliby wskazać palcem.

Sondaż „Leisure” przeprowadzony na początku tego roku wykazał, że około 30 procent Kanadyjczyków uważa, że ​​inflacja cen żywności jest spowodowana głównie próbami zwiększenia marży zysku przez sklepy spożywcze. Kolejne 26% uważa, że ​​jest to spowodowane głównie globalnymi czynnikami gospodarczymi, a jedna piąta obwinia rząd.

Ceny artykułów spożywczych to drażliwy temat dla konsumentów, ponieważ są to powtarzające się, niezbędne wydatki, których nie można uniknąć, twierdzą von Massau i Monica LaBarge, adiunkt na Queen’s University, który bada dostęp do żywności i dobrostan konsumentów.

LaBarge stwierdziła, że ​​wzrosła presja społeczna na rząd, aby podjął działania, co przekłada się na presję polityczną na podmioty, które wielu obwinia za inflację żywności.

Oprócz postawienia przed parlamentem dyrektorów sektora spożywczego rząd wezwał przedsiębiorców spożywczych do opracowania planów stabilizacji cen. Wzmocniło uprawnienia organu nadzoru konkurencji w zakresie prowadzenia dochodzeń w sprawie przedsiębiorstw; Utworzyła grupę roboczą, która, jak twierdzi, będzie monitorować pracę sklepów spożywczych w związku z ustalaniem cen.

Wzmożona kontrola sklepów spożywczych wykracza poza granice Kanady. Inne kraje, takie jak Australia, Francja i Stany Zjednoczone, zaatakowały sprzedawców detalicznych, próbując zaradzić cenom artykułów spożywczych.

W Stanach Zjednoczonych prezydent Joe Biden znajduje się pod presją konsumentów i prawodawców, aby zajęli się cenami żywności.

Temat „inflacji deflacyjnej” – gdy firmy zmniejszają wielkość produktu, ale nie obniżają odpowiednio ceny – pojawił się nawet w jego orędziu o stanie Unii wygłoszonym 8 marca.

W marcu Federalna Komisja Handlu Stanów Zjednoczonych opublikowała raport, w którym stwierdziła, że ​​niektórzy sprzedawcy detaliczni artykułów spożywczych wykorzystali problemy w łańcuchu dostaw związane z Covid-19 jako okazję do podniesienia cen. Federalna Komisja Handlu pozwała również o zablokowanie proponowanej fuzji sieci supermarketów Kroger i Albertsons, twierdząc, że zaszkodzi to konkurencji i jeszcze bardziej podniesie ceny artykułów spożywczych.

W Australii podobne naciski zaczynają narastać. Rząd polecił Komisji ds. Konkurencji zbadanie praktyk cenowych stosowanych w supermarketach w kraju oraz związku między cenami na półkach a cenami w całym łańcuchu dostaw.

W Australii obowiązuje dobrowolny kodeks postępowania dotyczący artykułów spożywczych, choć prawdopodobnie wkrótce stanie się on obowiązkowy. Mówienie o dobrowolnym kodeksie postępowania dla Kanady zostało ostatnio powiązane z mówieniem o inflacji żywności, ale kodeks ma na celu uczynienie negocjacji branżowych bardziej sprawiedliwymi, a nie niższymi cenami.

Von Massow stwierdził, że konsumenci szukają przyczyn inflacji cen żywności, a przyczyn tych jest wiele. Ale politycy szukają łatwych odpowiedzi.

„Prawda jest taka, że ​​nie ma tu magicznego rozwiązania” – dodał.

Von Massow powiedział, że skupiono się głównie na zyskach przedsiębiorstw, zauważając, że partia wzywała do ograniczenia cen podstawowych towarów w sklepach spożywczych. To lider Nowej Partii Demokratycznej, Jagmeet Singh, zaatakował Galena Westona Loblawa na spotkaniu w marcu ubiegłego roku, powtarzając: „Jak duży zysk jest zyskiem nadmiernym?”

Von Massu powiedział, że podatek węglowy jest głównym tematem rozmów konserwatystów, jeśli chodzi o ceny żywności, podczas gdy liberałowie skupiają się na konkurencji. Minister przemysłu Francois-Philippe Champagne powiedział, że szuka zagranicznego sklepu spożywczego, który mógłby wejść na rynek kanadyjski.

W zeszłym roku Biuro ds. Konkurencji opublikowało raport, w którym stwierdziło, że sektor spożywczy potrzebuje większej konkurencji, aby pomóc „kontrolować ceny artykułów spożywczych”. Mając nowe uprawnienia na mocy ustawy o niedrogich mieszkaniach i sklepach spożywczych, urząd wszczął śledztwo w sprawie stosowania przez sklepy spożywcze antykonkurencyjnych klauzul dotyczących nieruchomości.

Zarówno von Massau, jak i LaBarge stwierdzili, że pomimo skupienia się na konkurencji w Kanadzie i za granicą, fuzja niesie ze sobą również potencjalne korzyści cenowe.

„Z czysto akademickiego punktu widzenia większa organizacja posiadająca większą siłę nabywczą na rynku, a co za tym idzie lepszą zdolność negocjowania z dostawcami, zapewniłaby konsumentom niższe ceny” – stwierdził LaBarge.

Von Massow stwierdził, że nie wierzy, że istnieją mocne dowody na to, że sklepy spożywcze poprzez ceny znacząco przyczyniły się do inflacji. Uważa jednak, że ryzyko zysku jest w rzeczywistości większe, gdy ceny się stabilizują lub nawet spadają: „O wiele łatwiej jest obniżać ceny powoli, niż je szybciej podnosić”.

Von Massow powiedział, że rząd nie będzie w stanie wiele zrobić w sprawie cen żywności bez interwencji za pomocą takich narzędzi, jak dotacje.

W rzeczywistości, stwierdził, skupianie się na tym, co konkretne firmy mogą robić, a czego nie, może przesłaniać bardziej złożoną rzeczywistość: że czynniki globalne, takie jak ekstremalne warunki pogodowe spowodowane zmianami klimatycznymi, konflikt między Rosją a Ukrainą, w największym stopniu przyczyniają się do inflacji cen żywności, mają największy wpływ na inflację oraz kursy wymiany walut.

Musimy lepiej ograniczać to ryzyko poprzez takie kroki, jak dywersyfikacja łańcucha dostaw, dodał von Massow.

„Łatwo jest skupić się na rynkach lokalnych. Łatwo jest szukać lokalnych wrogów… ale myślę, że ignorujemy globalny system żywnościowy i integrację światowego systemu żywnościowego oraz związaną z tym elastyczność”.

Z plikami Associated Press

Ten raport The Canadian Press został po raz pierwszy opublikowany 28 lipca 2024 r.